Terwijl de fysieke veranderingen van een vrouw tijdens de zwangerschap al sinds het begin der tijden duidelijk zijn, zijn de mentale en hersenveranderingen van de zwangere vrouw dat veel minder. Het is pas met de komst van de neurowetenschap dat er studies verschijnen die zich richten op de hersenen van zwangere vrouwen en jonge moeders. Het lichaam verandert onder invloed van hormonen, maar ook de hersenen veranderen. Bij de aanstaande moeder zullen dankzij de neuroplasticiteit de hersenstructuren tal van veranderingen ondergaan. In deze context kan neurofeedback een interessant hulpmiddel zijn.
Ondersteuning van de fysieke en mentale veranderingen tijdens de zwangerschap met neurofeedback
De 9 maanden van de zwangerschap volgen elkaar op, maar elke maand is anders: het is een echte marathon voor vrouwen. In de eerste weken van de plotselinge hormonale veranderingen kan er misselijkheid optreden, vermoeidheid en de vrouw kan van haar lichaam ‘vervreemden’. De gewrichten kunnen flexibel worden, de ogen en de huid droog. De borstomvang neemt toe, de slaap wordt vaak rusteloos en er is constant het gevoel van een volle blaas… Het vermogen om zich aan te passen aan het veranderende lichaam is niet vooraf gedefinieerd en zal door elke vrouw anders worden ervaren; de ervaring kan zelfs bij elke volgende zwangerschap verschillen.
Hoe blijven we verbonden met ons lichaam dat voortdurend verandert? Hoe behouden we onze kalmte en onze mentale gezondheid in het licht van zoveel veranderingen? Hoe kunnen we al deze veranderingen accepteren en ze ons eigen maken?
Terwijl het voor sommigen gemakkelijk en duidelijk zal zijn, zal het voor anderen een echte beproeving zijn.
Daar komt het mentale aspect nog bij. Een kind verwachten is niet triviaal. Het evolueert van vrouw zijn naar moeder zijn, maar het herdefinieert ook onze relatie met alles: ons gezin, onze metgezel, ons leven. Voor tal van vrouwen zal deze periode verborgen angsten doen ontwaken, familieconflicten terug aan de oppervlakte brengen, het zal het verleden a.h.w. doen herleven, onbehandelde spanningen weer naar boven brengen waarvan we dachten dat we ze vergeten waren, …
We zullen onszelf net zo goed verliezen, onszelf vinden, onszelf opnieuw heruitvinden, onszelf herdefiniëren. Sommigen zullen haten, anderen zullen liefhebben; iedereen beleeft dit project, deze vieringen, deze nieuwe levensfase op zijn eigen manier. Misschien zullen we zelfs in deze 9 maanden van verandering van de ene gemoedsgesteldheid naar de andere gaan zonder het waarom of het hoe te begrijpen.
Gedurende deze 9 maanden zal je zeker begeleid worden, of het nu is door vroedvrouwen, dokters, therapeuten, … Je zal genieten van het uitproberen van methodes zoals yoga, ontspanningstherapie, meditatie en zeker andere die je aanspreken en passen, zo je ze al niet voordien beoefende.
Al deze hulpmiddelen helpen ons te ontspannen, veranderingen te accepteren, opnieuw contact te maken met het lichaam, naar onszelf te leren luisteren en tijd te nemen. Deze technieken hebben allemaal één ding gemeen, namelijk de dissociatie tussen geest, lichaam en omgeving, waarbij het individu min of meer de notie van zelf, ruimte en tijd verliest. Ze brengen je van eenvoudige ontspanning naar –voor sommigen- een extatische toestand: we leren, we “werken” aan een gewijzigde staat van bewustzijn die bevorderlijk is voor ontspanning en loslaten.
Hersenveranderingen ondersteunen tijdens de zwangerschap met neurofeedback
Ik zou niet volledig zijn als ik het niet had over de chemische veranderingen die door een zwangerschap worden veroorzaakt. Onder invloed van hormonen verandert ook de hersenstructuur van de hersenen. Hormonen kunnen een krachtige invloed hebben op de hersencellen. Geen enkel ander moment in iemands leven vertoont zulke extreme hormonale schommelingen als in de zwangerschap. Elseline Hoekzema, een neurowetenschapper aan de Universiteit Leiden leidde een in december 2016 gepubliceerd onderzoek dat aantoont dat bepaalde delen van de hersenen volume verliezen en zichzelf reorganiseren, in vergelijking met de hersenen van een tiener bij wie hormonen een soort ‘snoei’ veroorzaken in de gegeneraliseerde synapsen’ (verbindingen tussen zenuwcellen). Dit “synaptische snoeien” is een hersenfenomeen dat bepaalde verbindingen tussen hersencellen elimineert om het faciliteren van nieuwe verbindingen aan te moedigen.
Bij zwangere vrouwen waren de hersengebieden die het meest slonken betrokken bij sociale cognitie, het vermogen om te begrijpen wat iemand anders denkt en voelt.
De interpretaties en hypothesen die door onderzoekers in het veld naar voren worden gebracht, zeggen meestal dat:
-
• Verbeterde sociale cognitie kan een moeder helpen om voor haar baby te zorgen, haar in staat te stellen de taal van het kind te ontcijferen en te begrijpen wat het nodig heeft, waardoor ze voorbereid wordt op de verantwoordelijkheid om voor een ander leven te zorgen
-
• Omdat vrouwen tijdens de zwangerschap ook problemen met het mentale en ruimtelijke geheugen melden, zouden de hersenen hun energie en middelen richten op de zorg voor de baby.
Gezien deze veranderingenrichten de onderzoekers hun onderzoekook op de implicaties van deze hersenveranderingen die waarschijnlijk kwetsbaarheid zouden opleveren voor de ontwikkeling van psychische stoornissen, postpartumdepressie, enz.
Bereid je voor op de bevalling met neurofeedback
Het einde van dit artikel is dan eindelijk het definitieve boeket. Op het einde van de 9 maanden komt de intense ontknoping die de bevalling is.
Het einde van de zwangerschap wordt aangekondigd door het fysieke (en mentale? …) lichaam dat zich zal openen, zich voorbereid op een passage opdat de baby zou kunnen geboren worden. We bevinden ons in een crescendo van loslaten, loslaten van de geest, loslaten van het lichaam. Maak de blokkades (spanningen) los, laat de dingen gebeuren, laat ook de controle los.
Ik herinner me dat ik hoorde dat de activiteit van de hersenzone bij zwangere vrouwen varieerde tijdens de 9 maanden van de zwangerschap, gaande van aanvankelijke activiteit in meer geaarde frequenties – zoals gewoonlijk – tot meer afstandelijke frequenties (meestal die van kinderen) in het midden van de zwangerschap, om vervolgens over te gaan naar die van diepe meditaties. (Ik ben de geschriften aan het onderzoeken en werk hier momenteel aan)
In ons huidige hectische leven lijkt het mij dat we geen of te weinig ruimte krijgen voor net onze behoefte aan ruimte in te vullen, de behoefte om te vertragen en de behoefte om los te laten. Door ons te laten meeslepen in bezigheden voor een ander – in de geest om steeds een behulpzaam iemand te zijn -, door angstig te zijn en onze rituelen te verwaarlozen in deze samenleving, vergeten we vaak te vertragen en los te laten.
Geïnteresseerd?
Wil je het eens proberen? Aarzel niet, het kan je alleen maar goed doen. Onze sessies vinden plaats bij mij thuis, midden in de natuur buiten de stad, op enkele kilometers van Brussel. Als je niet kon komen, vertel het me en we organiseren het bij je thuis.
Een sessie, een oase van rust. Eén sessie, voor jou en je baby.
